Nhu Le: Trước hết, thì cô/chú/bác có thể giới thiệu về bản thân gồm tên, tuổi và hiện tại đang làm công việc gì tại Portland được không ạ?
Monk Hiếu Liên: Sư Cô xin giới thiệu, Sư Cô tên là Vương Tố Uyên. Pháp danh của Sư Cô là Thích Nữ Hiếu Liên. Hiện tại Sư Cô là Tu Sĩ Phật Giáo, đang làm trụ trì tại Tịnh Xá Ngọc Châu. Địa chỉ là 4320 SE 136th, thành phố Portland, tiểu bang Oregon tại Hoa Kỳ.
NL: Cô/Chú/Bác có thể cho biết lúc trước cô/chú/bác được sinh tại đâu ở Việt Nam? Năm nào?
HL: Sư Cô được sinh ra tại Sài Gòn vào 1965.
NL: Lý do tại sao gia đình hoặc bản thân cô/chú/bác quyết định rời quê hương và đến Hoa Kỳ? Cơ duyên nào đã mang cô/chú/bác đến với thành phố Portland?
HL: Ngày xưa ông thân phụ của Sư Cô cấp bậc là Thiếu Tá trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà thành ra đó là lý do quý Sư Cô được qua Mỹ vào tháng 2, năm 1992. Sư Cô đã đi diện H.O - 11.
Vào năm 2002, ở tại thành phố Portland chưa có Chùa Ni. Nhưng, Sư Cô đã biết đến thành phố Portland vào năm 1994, tức là sau khi qua Mỹ được hai năm thì Sư Cô được Tính Xá Ngọc Sơn mời qua để dự lễ Vu Lan nên Sư Cô biết được tiểu bang này. Trong thời gian đó thì cũng có gặp một số phật tử mà họ đã biết đến Sư Cô từ thời ở Việt Nam. Cho nên quý vị ấy đã mời Sư Cô qua đây bởi vì lúc đó chưa có một Tịnh Xá cho hàng Ni giới, thành ra Sư Cô thành lập với tâm nguyện là muốn được chia sẻ, hướng dẫn các vị phật tử. Đặc biệt là hàng nữ lưu của mình, nhiều hạnh phúc cũng như là nhiều khổ đau. Sư Cô muốn chia sẻ những điều đó. Nói riêng là hàng phụ nữ mình và nói chung là những thế hệ con em của mình sau này được biết về Phật Pháp. Cũng như là Sư Cô góp một cánh tay đẹp xây dựng cho tòa nhà chung của người Việt, Cộng Đồng người Việt của mình ở tại nơi này.
NL: Lúc Cô/Chú/Bác rời đi là bao nhiêu tuổi? Ở tuổi đó, cảm xúc của Cô/Chú/Bác khi ra đi là gì?
HL: Lúc Sư Cô rời quê hương là lúc đó Sư Cô được 28 tuổi. Sang Mỹ để cho ông thân phụ, bà thân mẫu và các em được ổn định một cuộc sống mới. Bởi vì cuộc sống đó là niềm mơ ước của ông thân phụ khi còn ở trong tù. Ông thân đã bị tù đến 10 năm lận nên thành ra khi được diện sang Mỹ định cư thì đó là tâm nguyện của ông. Nên, qua Mỹ cũng là một sự trả hiếu cho gia đình, để gia đình được bình an trong cuộc sống mà ông đã ước mơ. Cảm xúc của Sư Cô dĩ nhiên cũng rất là bỡ ngỡ, lo sợ là vì mình không biết ở bên Mỹ có Chùa và đồ chay để ăn không chẳng hạn. Thế là lúc đầu qua cũng sợ, lo rồi từ từ cũng quen dần. Từ từ đất nước này đã trở thành quê hương thứ hai của mình.
NL: Trong lúc trên đường/chuyến bay từ Việt Nam qua tới Hoa Kỳ thì Cô/Chú/Bác có những trở ngại nào không? Kỷ niệm đáng nhớ nhất lúc đó của Cô/Chú/Bác là gì?
HL: Có, có trở ngại. Trở ngại là tại vì mình đi mà mình không biết đem những món đồ nào đi theo cả, đến nỗi không có đem áo lạnh. Không đem vật nào quan trọng hết. Khi Sư Cô qua đây là vào tháng 2, thời tiết lạnh gần chết luôn. Chỉ mặc bộ y áo bên ngoài rồi một quả bát đi giống như đi hành đạo vậy ở nơi xa vậy.
Thậm chí, quý sư cô cho một ít muối tiêu, muối ớt, và một hai đòn chả lụa nhưng mà đi đến Thái Lan thì ở tại Thái Lan ba ngày để quý vị ấy cho mình hội nhập văn hoá Mỹ. Tại nơi đó có một kỷ niệm, khó khăn rằng là mình không có thức ăn, không có chỗ nghỉ. Mình phải ở tại khu tập trung chung với diện H.O. Một kỷ niệm nữa là 12 giờ thì thường Thái Lan họ theo Phật Giáo truyền thống nguyên thuỷ, thành ra người ta cho mình ăn trước 12 giờ. Cho nên, nó bắt riêng ba Sư Cô tức là chị em của Sư Cô với Sư Cô đứng một nơi.
Lúc đó mình cũng hơi sợ tại vì tự hỏi, “Ủa đến giờ ăn mà bắt mình đi đâu vậy?”Đứng riêng như vậy thì họ cho mình ăn cơm, họ đưa mình cơm hộp mà cơm hộp này có trứng gà. Do là đồ mặn rồi cứ như vậy suốt ba ngày, ăn muối tiêu thôi. Đó là kỷ niệm khó quên khi đến Thái Lan. Sau ba ngày thì Sư Cô và gia đình được qua Mỹ. Cảm giác bước sang Mỹ thì thật ra rất lo sợ, là vì không có đồ ăn chay. Ngoại trừ rau cải và chấm với chao thôi.
NL: Khi bước chân đến Hoa Kỳ nói chung, và Portland nói riêng thì điều bất ngờ, đáng nhớ
nhất của Cô/Chú/Bác là gì?
HL: Khi Sư Cô mới bước qua đây, thì Sư Cô rất nhung nhớ về mái Chùa. Bởi vì Sư Cô ở Việt Nam cũng đã trên dưới gần 10 năm, Sư Cô đi tu năm 19 tuổi. Thành ra qua Mỹ thì chưa thấy một ngôi Chùa nào của Ni Cô hết. Chỉ mướn nhà ở vậy thôi. Nên, cảm giác đầu tiên là nhớ Chùa.
NL: Xin cô/chú/bác miêu tả khu dân cư của cô/chú/bác tại Portland khi quý vị mới bước chân tới đây. Cô/Chú/Bác có cảm thấy bị cô lập hoặc Cô/Chú/Bác có thấy người Mỹ gốc Việt nào ở gần đây không?
HL: Mới qua Mỹ, Sư Cô ở khu dân cư thuộc thành phố Chula Vista trong thủ đô San Diego tại tiểu bang California - miền Nam của California. Ở đó, Chula Vista rất hiếm có người Việt. Nên người sponsor gia đình Sư Cô qua Mỹ là người em của một vị Thầy chùa. Mà vị Thầy đó gần như là Chùa nhà vậy. Chùa làng, Chùa ở dưới quê. Thì cô ấy có chồng là người Mỹ, con cái của cô ấy đều là Mỹ hết. Thành ra khi qua bên đó ở, thì khu dân cư cũng rất là yên tĩnh, không có người Việt. Nên tiếp xúc đầu tiên là người Mỹ rồi, chỉ có một người Việt là thân quen thôi. Khu dân cư đó thấy cũng khá bình an. Nhưng, có một điều vui như vầy nữa tức: mỗi lần Sư Cô ăn chao là những người con gắn ống hít mũi, để khử diệt mùi chao. Hồi lúc đó mình cũng suy nghĩ, sao mà kỳ cục vậy, nghe mùi chao thơm quá trời mà sao nó nghĩ là thúi. Cho nên, cũng tiếu lâm. Tuy nhiên khu dân cư, mới bước qua thì rất yên tĩnh. Không có nhiều người Việt, thậm chí khi bước ra đường cũng không có người Việt nhiều.
Sư Cô có một ý nguyện, hễ nơi nào không có Chùa Ni Cô thì mình sẽ thành lập. Thành ra Sư Cô thành lập Tịnh Xá đầu tiên là Tịnh Xá Ngọc Đăng tại San Diego. Đến năm 2002, Sư Cô bước qua đến Portland với lời kêu gọi của các Phật Tử.
NL: Cô/Chú/Bác có thấy khó khăn để hội nhập với cuộc sống ở đây không? Một số thách thức Cô/Chú/Bác gặp phải là gì?
HL: Có khó khăn. Hội Bảo Lãnh là Hội Tin Lành nên quý vị ấy chỉ muốn mình bước ra đi làm. Nhưng, mình không đi làm được vì mình là một tu sĩ nên mình không biết làm việc gì. Thành ra, ban đầu cũng khá là khó khăn cho mình hội nhập vào cuộc sống mới. Sau khi đã trải qua 6 tháng đầu, thì điều đó cũng nhẹ nhàng bớt đi. Chính phủ cũng có cấp dưỡng 6 tháng đầu tiên, mỗi một đầu người như vậy là được khoảng vài trăm.
Do vậy, qua đây mướn một căn nhà ở chung với gia đình. Sau mười năm đi tu mà bây giờ ở chung với gia đình thì cũng hơi ngột ngạt. Nhưng mà sau đó, quý sư dời ra ngoài để sinh hoạt cho đời sống Tu Sĩ của mình. Cho nên, những nỗi niềm ban đầu cũng trở thành quen. Đó là những khó khăn ban đầu mà mình chưa có hội nhập được.
NL: Cô/Chú/Bác đã làm công việc gì và Cô/Chú/Bác có thể so sánh công việc đó với công việc Cô/Chú/Bác đã làm ở Việt Nam nó giống và khác nhau như thế nào?
HL: Khác rất nhiều. Ở Việt Nam, mình không cần phải đi ra ngoài để thành lập Chùa Chiền gì cả. Hầu hết, Chùa ở bên Việt Nam đều có sẵn hết. Bắt nguồn từ mấy chục năm về trước rồi thành ra cơ sở của Phật Giáo lúc đó tuy là chưa được phát triển nhiều nhưng các tu sĩ ở trong Chùa. Nhất là dài hạn, quý Sư Cô mà nhỏ nhỏ thì chỉ biết tu tập kinh kệ, học giáo lý thôi. Mặc dù vật chất thiếu thốn nhưng tinh thần tu học được đào tạo một cách kỹ lưỡng hơn.
Qua bên Mỹ, có điểm này thì sẽ mất điểm khác rằng là vật chất không thiếu nhưng về tinh thần tu học chung với một Giáo Hội thì giới hạn. Thành ra, nó như vậy.
Hễ Việt Nam thiếu vật chất, thì nó đầy đủ về tinh thần. Nơi chốn thiền môn thì sẽ yên tĩnh hơn, mình không cần suy nghĩ hoặc lo lắng về tiền nhà, chi phí hằng tháng. Cho nên, nó nhẹ. Qua đây, đầy đủ vật chất hơn một chút, tiện nghi đầy đủ nhưng tinh thần của mình phải bị chi phối hằng tháng nên thành ra nó cũng suy giảm.
NL: Những vấn đề kinh tế và xã hội nào đáng chú ý nhất trong cộng đồng người Việt, hay với người tị nạn nói chung ? Các chương trình của thành phố, tiểu bang hoặc liên bang có thể giúp nhiều cho các vấn đề này không?
HL: Ở tại Portland của mình, đều cần nên lưu ý tức là trong cuộc sống cha mẹ đi làm nhiều thành ra ít để ý đến con cái. Trong khi, đó là điều đáng quan tâm. Ví dụ, mình đi làm rồi mình gửi các bé vào nhà trẻ, xong đến khi nó lớn thì nó xa dần văn hóa phong tục của người Việt của mình. Thành ra, nhiều khi mình bỏ rơi nó lúc nào không hay biết. Đến khi các bé lớn, mình áp dụng các bé trở lại với văn hoá phong tục của Việt Nam ngày xưa thì bắt đầu có sự phản đối của giới trẻ.
Sư Cô nhận thấy rằng, nếu có thể, cha mẹ nên để ý con cái một chút. Đó là về phong tục tập quán, giữa tình yêu thương con cái và cha mẹ. Tuy nhiên, vấn đề không thể thiếu là tinh thần đạo đức, nếu muốn con cái mình có một nền tảng đạo đức và hiếu đạo, hiếu nghĩa đối với gia đình dòng họ cũng như Cộng Đồng bên ngoài xã hội thì cũng nên cho các em hướng về tín ngưỡng một chút. Trong Công Giáo thì có dạy những giáo điều, bên Phật Giáo thì cũng có dạy đời sống nền tảng đạo đức. Đó là cái Sư Cô cảm thấy nên lưu ý và quan tâm.
Cuộc sống mình ở đây, nhất là Cộng Đồng của mình, mặt bên ngoài Cộng Đồng vẫn lo cho sự sinh hoạt chung cho Cộng Đồng người Việt. Nhưng mỗi một gia đình riêng thì Sư Cô thấy ít có quan tâm.
NL: Cô/Chú/Bác thấy sự khác biệt nào giữa nền Giáo dục Hoa Kỳ so với của Việt Nam không?
HL: Nền giáo dục ở Việt Nam cũng có khác một phần. Nghĩa là nền giáo dục Việt Nam không kèm theo những điều về nhân quyền cho trẻ em ngay từ trong trường học. Lòng thêm cả chính trị khi con em bước qua Trung Học.
Thành ra, phần lớn trưởng thành quá sớm đối với trẻ em tại Mỹ quá sớm nên nhiều khi tự do quá thì đâm ra nó tự chủ, tự quyền luôn. Đôi khi, các em đã rời khỏi vòng tay của cha mẹ ngay từ lúc còn bé khoảng 13 đến 14 tuổi. Bên đây, 18 tuổi là tung cánh mất rồi.
Cho nên sự giáo dục bên Việt Nam thời xưa, vừa nền tảng giáo dục về kiến thức nhưng khi về nhà thì con em phải khép mình lại như những đứa bé ngây thơ, hồn nhiên của tuổi học sinh. Nó vẫn còn khép lại trong đời sống của chiếc ghế học trò, về nhà vẫn là khoanh tay thưa cha mẹ. Đi thưa, về trình. Còn ở đây, học sinh ở đây nhiều khi đi cũng không thưa mà về không trình. Nên từ đó, có thể dần mất đi nền tảng đạo đức, lễ nghĩa của con em Việt Nam.
NL: Cô/Chú/Bác thấy đất nước Việt Nam của mình hiện như thế nào? Hiện tại quý vị và đất nước Việt Nam như thế nào? Cô/Chú/Bác có quay lại thăm không? Cô/Chú/Bác có giữ liên lạc với người thân không?
HL: Khoảng 20 đến 30 năm về trước, rất là khó thở. Nhưng 30 năm về sau, tức là 5 đến 10 năm về sau này thì Sư Cô thấy nếu mình lên tiếng nói nhân quyền thì chính thể bên đó, họ cũng có một phần ít không để ý. Phần đông là để ý đến bởi vì người dân Việt Nam với người dân ở tại Hải Ngoại có sự đoàn kết. Gần như là một tiếng trống phương xa khởi lên, là quê hương mình họ cũng đứng lên theo tiếng tỉnh thức của mình.
Nhân quyền ở Việt Nam, thì theo Sư Cô thấy từ từ họ cũng hiểu, cởi mở và chính thể cũng có thể. Ví dụ, gần đây Sư Cô nghe nói vụ bầu cử, chuyển đổi sự bầu cử thì Việt Nam chúng ta cũng tung hô vạn tuế đó. Nên Sư Cô, hy vọng là quý vị tại Việt Nam sẽ có cách nhìn về nhân quyền.
NL: Bên Công Giáo, khi một người muốn đi tu thì họ sẽ nói là họ có ơn gọi. Vậy vì sao Sư Cô lại quyết định đi tu?
HL: Một bên là ơn gọi, còn một bên thì được gọi là có duyên. Có một túc duyên trong nhiều đời, mình cũng có tâm đạo. Khi mình sinh ra, mình có một cơ duyên nào đó trùng hợp thì tự nhiên tâm bồ đề được phát khởi, bồ dưỡng. Vì gia đình Sư Cô là Phật Giáo truyền thống thành ra từ đời ông cố, bà cố xuống đến bà ngoại dẫn con cháu đi Chùa ngày rằm. Ở Việt Nam, nhất là những miền quê nhưng dẫn con cháu đi Chùa là đều bình thường.
Lúc đầu, mình vào Chùa là mình chỉ ăn chè, ăn cháo, ăn xôi hoặc ăn chuối nhưng mà lớn dần thì mình được nghe Giáo Lý, mình được nghe những bài pháp Vô Thường, bài pháp về nhân quả, về luân hồi, về con người làm thiện thì mình sẽ như thế nào. Từ từ những gì mình học từ Giáo Lý nó đi vào trong trí ốc, trong tâm của mình rồi trưởng thành.
Năm Sư Cô 10 tuổi là Sư Cô bắt đầu am hiểu về Phật Pháp một chút, rồi dần 13-14 tuổi hiểu thêm nữa. Lúc đó, năm Sư Cô 11 tuổi là Việt Nam mình đã bị mất nước. Cho nên ông thân đi tù 10 năm, trong thời gian đó ông thân của Sư Cô ra ngoài Bắc - Hà Nội. Thành ra, sợ ông chết, nên Sư Cô với hai cô em gái mới phát nguyện. Nói là nếu một người con tu hành, hiền thiện thì sẽ cứu được cha mẹ nhiều đời. Nên Sư Cô mới nói nếu được như vậy, thì Sư Cô nguyện đi tu trọn đời thiện lành, phụng sự cho thiện lành của Phật, tất cả chúng sanh rồi lấy phước đó để hồi hướng cầu nguyện cho ông thân phụ sớm được về với thân bình lặng. Vì nghe nói ông thân của Sư Cô bị bán thân bất toại nên sợ ông ấy chết ngoài Bắc, thành ra phát nguyện một cách đơn sơ và nhẹ nhàng. Hay lắm, đi tu từ ngày 18 tháng 3, năm 1984 thì khoảng ba tháng sau là ông thân của Sư Cô về. Về một cách lành lặng chứ không bị tật nguyền. Cho nên duyên là đi tu để báo hiếu cho cha được về.
NL: Đi tu có khó không? Sư Cô có bao giờ bị cám dỗ không?
HL: Một khi mình hiểu được lý đạo, những tâm nguyện thì mình mới tu được. Có những lúc khó khăn trong cuộc sống, khảo đảo giữa con người với con người, nghịch duyên thì mình cũng dễ dàng thối chuyển tâm bồ đề lắm. Nhưng, đâu ai tránh khỏi, đâu phải mình vào cõi đạo mình mới gặp những điều này đâu. Nói chung có những điều không vừa ý, nó có thể xảy ra bất cứ với những người nào. Tuy nhiên, mình hiểu đây không phải là tự nhiên mà mình gặp những số người hoặc ngang trái, nghịch cảnh, biết đâu mình cũng đã từng làm tổn thương người. Hoặc biết đâu do kiếp trước mình không bố thí, nên mình mới thiếu thốn về vật chất đời này. Nên mình phải hiểu rằng điều gì cũng có sự nhân quả. Đồng thời, mình cũng thử thách mình xem lúc thăng trầm lăng nhục, những lúc thiếu thốn thì tâm mình có thay đổi không? Có hết lòng, kiên nhẫn không?
NL: Cô/Chú/Bác có bất cứ điều gì chúng tôi chưa hỏi mà Cô/Chú/Bác muốn chia sẻ không?
HL: Sư Cô xin chia sẻ thôi, thương và chia sẻ đến giới trẻ. Sư Cô mong rằng các thế hệ giới trẻ Việt Nam nói chung và mong rằng các em phải ý thức được tương lai của mình nằm trong bàn tay của mình. Nếu, nó mình trong bàn tay có nghĩa là mình phải vận dụng như thế nào để từng ngày đi qua, nó có giá trị đối với mình. Mình cũng hãy dùng sự hiểu biết, tạm gọi là kiến thức để mình nhận xét, xây dựng trong tầm tay của mình. Chẳng hạn, lớn lên mình tri ân cha mẹ đã cho mình sự sống này, cho mẫu người tuyệt vời này thì chúng ta phải cố gắng gìn giữ. Đừng vì những chuyện buồn vui mà mình huỷ bỏ thân mạng này. Tại vì có nhiều em, Sư Cô đi tụng kinh hoặc làm đám cứ thắt cổ hoặc tự sát. Hương linh ở Tịnh Xá, rất nhiều những trường hợp đó. Thành ra, không được vì bất cứ một cảm xúc nào để huỷ thân mạng mà cha mẹ tạo nên cho mình. Đó là điều thứ nhất.
Điều thứ hai là phải, tận dụng thời gian để mình học và tốt nghiệp. Để trước nhất là mình nắm bắt một cơ hội để mình có cuộc sống vững chắc, không làm cho cha mẹ phải lo lắng. Sau này mình còn có gia đình, mình cũng có thể xây dựng được tổ ấm ở trong tầm tay.
Điều thứ ba, nếu mình thương cha mẹ mình thì mình cũng phải giữ được nét truyền thống văn hoá của người Việt. Tức là trên mình hiếu kính ông bà, cha mẹ. Dưới thì mình hiếu nghĩa với anh chị em, có một đời sống tương thân, tương ái trong gia đình. Nếu trong gia đình mà được như vậy thì ra ngoài mình cũng có thể giúp cho mọi người. Cá nhân mình đã không tốt trong gia đình thì ra ngoài xã hội, mình cũng không giúp ích được cho ai cả. Tề gia, trị quốc mới bình thiên hạ được.
Chúng ta nên sau khi lo được cho bản thân, gia đình thì chúng ta phải nghĩ đến Cộng Đồng người Việt của mình một chút. Nếu khả năng có, mình có thể góp chung tiếng nói cho Cộng Đồng của chúng ta. Để Cộng Đồng không có những tệ nạn xã hội, làm sao để không hút sách cờ bạc. Đừng phí phạm và làm mang tiếng Cộng Đồng. Để ít nhất đi đâu, mình cũng có thể tự hào mình là người Việt Nam, con rồng cháu tiên.
NL: Thương mại/Tổ chức này đã bắt đầu như thế nào? Xuất xứ từ đâu?
HL: Tịnh Xá Ngọc Châu thành lập vào tháng 10, năm 2002. Lúc đầu, chắc chắn là vạn bước khởi đầu nan mà. Đầu tiên vẫn có sự khó khăn. Khó khăn là vì ban đầu không ai biết đến mình nhưng từ từ người Việt tại Portland biết đến thì nó sẽ nhẹ nhàng hơn. Ví dụ, một người biết thì 10 người sau sẽ biết. Rồi 10 người biết thì 100 người sẽ biết. Hiện tại, Phật Tử đã đến Chùa Ngọc Châu cũng đã đông rồi.
NL: Tại sao tổ chức này mang tên Ngọc Châu?
HL: Bởi vì Ngọc Châu là mang sự châu viên, tràn đầy. Là ánh sáng chiếu khắp nơi, không bị giới hạn ở đâu cả. Nên Sư Cô muốn ánh sáng của mọi người đều được thắp sáng lên bằng tâm hồn trong sáng, thuần thiền tốt đẹp.
NL: Trong thời gian mới mở thương mại/tổ chức này có những khó khăn nào không? Và giải quyết vấn đề như thế nào?
HL: Khó khăn là mình không biết sinh hoạt như thế nào cho hợp lệ, và làm cho Tịnh Xá trở thành khu của thương mại. Cho nên, những khu nào có sinh hoạt thương mại là mình sẽ được làm việc và không bị phàn nàn. Lúc đầu, Sư Cô không biết nên Sư Cô chọn một khu vực là thương mại nhưng lại nhỏ, không có chỗ đậu xe. Khó khăn ở Mỹ này là phải có chỗ đậu xe cho mọi người. Bên Công Giáo, sẽ đỡ hơn vì nó là một Quốc Giáo tại Mỹ rồi nên họ biết chỗ nào để có nơi đậu xe. Còn Phật Giáo thì đụng đâu, xây Chùa ở đó. Thành ra, lỡ không may thành lập Chùa ở khu mà không có Parking là phải dọn đồ chạy tiếp.
Khó khăn thứ hai ở đây khá lạnh lẽo. Nếu mình muốn có một khu sinh hoạt ấm cúng, thì ít nhất nó phải như Tịnh Xá Ngọc Châu hiện tại. Vì thế, khi thành lập Tịnh Xá Ngọc Châu đầu tiên ở đường Stark thì nhỏ lắm. Cuối cùng, đến năm 2005 phải dọn qua khu hiện tại. Bây giờ thì có chỗ đậu xe, cũng có giảng đường này để cho quý phật tử ngồi trong này hơn cả trăm người bất kể thời tiết mưa gió như thế nào.
Nhu Le: First of all, could you start off by introducing yourself?
Monk Hiếu Liên: I would like to introduce my name. It is Uyen To Vuong. My religious name is Thich Nu Hieu Lien. Currently, I am a Buddhist monk who is an Abbot at the Ngoc Chau Tinh Xa. The address is 4320 SE 136th, Portland, Oregon in the United States.
NL: Where and when were you born in Vietnam?
HL: I was born in Saigon during the year 1965.
NL: For what reasons do you think your family or yourself decided to depart the motherland and come to Portland?
HL: In the past, my father was ranked as Major in the Republic of Vietnam Army, so that was the reason why I was allowed to go to America in February 1992. I went on the H.O - 11.
In 2002, there were no Vietnamese temples that were designed for female monks in Portland. Still, I had known Portland since 1994, that is, after coming to the US for two years, I was invited to attend the 7th full moon (Parent's Day) ceremony hosted by Ngoc Son Temple. During that time, I also met some Buddhists who knew me from Vietnam. Therefore, I was established among the hope to share and guide the Buddhists. Especially on our female's side, we experience a lot of happiness as well as a lot of suffering. In particular, the women and in general the younger generations later learned about Dharma. Just as I am contributing with a beautiful arm to the common building of the Vietnamese Community here.
NL: How old were you when you left? At that age, what were your feelings when you left?
HL: When I left my hometown, I was 28 years old. Arriving in America allowed my parents and siblings to settle down in a new life. This life was my father's dream while in prison. My dear father was imprisoned for up to 10 years, so when he was allowed to go to the US, it was his dream. Hence, coming to America is a form of showing gratitude for the family, so that the family can be safe in the life my father dreamed of. My feeling was of course quite startled and nervous because I did not know if there were going to be pagodas or vegetarian food in America to eat. At first, I was fearful, concerned, and then gradually I handled it. Slowly this country became our second home.
NL: Do you remember anything special about the trip itself? Did you have any problems with the journey?
HL: Yes, there are barriers. The problem is that because when I left, I did not know what to carry with me, therefore I did not have a sweater. I did not bring anything important. When my family and I stayed here in February, the weather was almost deadly cold. I was wearing the Buddhist robe outside with a bowl that is like I am going to practice religion.
Before I left, the other monks even gave me some salt, pepper, chili salt, and one or two meat rolls, but when we went to Thailand, we stayed in Thailand for three days so that they could let us integrate into American culture. I have a memory in that place that I had no food, no comfort. I had to live in the gathering area with the H.O. Another memory is that at noon, when we were in Thailand, Thailand followed Theravada Buddhism, so they fed themselves before noon. Therefore, they took my sisters and me to stand in a different food line.
At that time, I wondered, "Where are we going to go while eating?" Standing like that, they let us eat rice, they gave us Bentos that had eggs. Because it's normal food and it stays like that for three days, we just ate salt and pepper instead. It is an unforgettable memory when coming to Thailand. After three days, my family and I were allowed to proceed to America. The feeling of entering the United States was very frightening because there was no vegetarian food available. Except for vegetables dipped in soya.
NL: When you arrived in the United States in general, and specifically Portland, what was the most surprising and memorable thing you remembered?
HL: When I first came over here, I missed the pagodas a lot, because I had been a monk in Vietnam for nearly ten years, I became a monk at the age of 19. Therefore when I came to America, I did not see a pagoda for female monks. We simply rented a house. The first feeling wass to miss the pagoda.
NL: Please describe your neighborhood when you first arrive. Are you isolated or have you seen any Vietnamese people recently?
HL: When I recently landed in the US, I lived in a residential area in the city of Chula Vista, Southern California. Chula Vista has very limited Vietnamese. Thus the sponsor of my family came to America to be the sibling of a Buddhist monk. She had an American husband, all of her children are Americans. Therefore when I went over to live there, the residential area was very quiet, with no Vietnamese people. Accordingly, I was the first contact the Americans had with Vietnamese people. That residential area is quite peaceful. Yet, there is another funny thing like this: each time I eat tofu soya, her children attach a nose inhaler, to eliminate the smell. At that time, I also thought, “why is it so weird, this smells so great, why do they think it's stinky?”
I have a wish. Wherever there are no Temples, I will establish one. Consequently, I founded the first Ngoc Dang temple in San Diego. In 2002, I moved to Portland with the call of Buddhists.
NL: What was the most challenging part when you first arrived?
HL: There are difficulties. The Sponsorship Association is a Protestant society, so they just wanted us to go and work. However, I can't work because I'm a monk, so I don't know what to do. It was quite difficult for me to integrate into my new life at first. After going through the first six months, it eased off. The government also provides a pension for the first six months, for each person it is about a few hundred dollars.
NL: What work did you do and how can you compare it with the work you did in Vietnam that is similar and different?
HL: Much different. In Vietnam, you don't have to go out to establish temples or pagodas. Most of the time, temples in Vietnam are available. It originated decades ago and turned into the basis of Buddhism at that time. Although it was not much perfected, it allows the monks to stay in the temple. Especially in the long term, when a young monk is a child, they only need to practice the scriptures and study teachings. Yes, the material is in short supply but the spirit of cultivation is trained more carefully.
Moving over to America, having one point will lose another that the material is not lacking, but the spirituality of studying is limited.
Whenever Vietnam lacks material, it is sufficient mentally. The place of meditation will be quieter, we don't need to consider or worry about rent and monthly expenses. So, it's less stressful. Though here, we have a little more material, fully equipped, but our spirit must be controlled every month, so it also declines.
NL: What economic and social issues are most noticeable in the Vietnamese community, or with refugees in general? Can city, state, or federal programs help with these problems?
HL: In our Portland area, we should be aware of parents who work a lot and pay little attention to their children. When they go to work, they send their children to childcare or school. After these folks get more grown, they gradually shift away from our Vietnamese culture and customs. Hence, sometimes they let it happen and don't recognize it. When the children get more adult, the parents apply them back to the culture and customs of the old days, then there is opposition from young people.
I realized that, if possible, parents should pay a little more attention to their children. It is about characters and habits, between caring children and parents. However, an indispensable problem is a moral spirit, if you want your children to have a moral foundation and filial piety, filial piety towards the family as well as the community outside the society, you should also give them a sense of spiritual life. In Catholicism, dogmas are teaching, Buddhism also teaches life with a moral foundation. That is what I feel we should pay attention to.
Our life here, especially the Community, still cares for the common activities of the Vietnamese Community. However with each family, I found little attention.
NL: What differences do you see between the US Education System compared to Vietnam's?
HL: Education in Vietnam is likewise slightly different. That is, Vietnamese education does not include human rights issues for children right in schools.
As a result, most of the youngsters grow too early in America, so with extreme freedom leads to children sometimes getting out of their parents' arms as early as 13 to 14 years old. Over here, 18 years old is gone already.
Therefore, the education in Vietnam in ancient times has both an educational background and knowledge, but when kids come home, they must close themselves like any innocent children of the school age. It is still closed in the life of the student chair, going home is still crossing your arms with parents. Here, students here sometimes leave the house but do not tell. For, it is possible to gradually lose the moral and respectful foundation of Vietnamese children.
NL: Why did you decide to become a monk and how did that come?
HL: When I was born, if I had a certain predestined relationship, naturally bodhicitta arises. Since my family is a Buddhist, my great-grandmother came down to my mother to take her children and grandchildren to the pagoda on the full moon day. In Vietnam, especially in the countryside, it is normal to take their children and grandchildren to the pagoda.
At first, when I went to the temple, I only ate tea, porridge, sticky rice or a banana, but as I grew older, I heard the teachings, I heard the teachings of Impermanence, the teachings of karmas, of samsara, How will we be about people doing good. Slowly what we learn from the Doctrine it goes into our mind, and grows.
When I was 10 years old, I began to understand a little bit of Dharma, and then gradually from 13 to 14 years old I understood more. At that time, when I was 11 years old in Vietnam, we lost our country. Therefore, my father went to jail for 10 years, during which time my father went to the North - Hanoi. Therefore, we were afraid of his death, my two sisters and I took our vows. It is said that if a spiritual child is holy, it will save the parents for many generations. Hence I said that if we were able to do that, we would go to a whole life of goodness, serve the benevolence of the Buddha, all sentient beings, and then use that blessing to dedicate ourselves to praying for our father to return soon. Very fine, since March 18, 1984, about three months later, our father came home. Therefore the charm is to go to practice to reach filial piety for my father to return.
NL: Is it difficult to practice? Have you ever been tempted?
HL: Once we understand morality and aspirations, then we can cultivate. There are difficult times in life, between humans, and adversity. It can easily change the mind of bodhicitta. But, no one can avoid it, it is not like I enter the spiritual realm to meet these things. In general, there are unsatisfactory things, it can happen to anyone. However, you understand that this is not natural, but you meet unruly people, adversity, maybe you have also hurt other people. Or possibly because in your previous life, you did not give alms, so you lacked material things in this life. Accordingly you have to understand that everything has cause and effect. At the same time, I also challenge myself to see when ups and downs, humiliation, times in need, will my mind change? Are you wholehearted, patient?
NL: How do you feel about the country of Vietnam, currently? Will you come back to visit? Are you still in contact with loved ones?
HL: About 20 to 30 years ago, it was difficult to remain. Yet 30 years later, that is, 5 to 10 years later, I see that if we speak up about human rights, they are also sometimes not paying much attention. Most of them pay attention because the Vietnamese people and the people living overseas have solidarity. It was almost as if a distant drum sounded, they also stood up in their homeland according to their awakening.
Human rights in Vietnam, according to myself, they gradually understand, are open-minded, and polite. For example, recently, I heard about the election, the election change, we Vietnamese praised that essence. So, I hope you in Vietnam will have a perspective on human rights.
NL: Do you have anything we haven't asked that you'd like to share? Do you have any other experiences or advice for the Vietnamese generation that you would like to have preserved in the word of mouth project of the memory?
HL: I would like to share with love towards the young generations. I have hope for the young generations of Vietnam in general and hope that they are aware that their future lies in their own hands. It is in your hands and that indicates how you have to use it to pass each day, it will be valuable to you. You also must use your understanding, so-called knowledge, for you to comment and build within your reach. For instance, when we grow up to be grateful to our parents for giving us this life, we must strive to preserve it. Do not let the sad and happy thoughts cancel your life. Because there are many children, I go to chant sutras, that keep strangling or killing themselves. Therefore, it is not possible because of any emotion to destroy the life that parents create for you. That's the first thing.
The second thing is to earn the use of the time to study and graduate. Firstly, you must seize an opportunity to have a stable life without making your parents worry. Later when you have a family, you can also build a home within your reach.
Thirdly, if you love your parents, you must also follow the cultural traditions of the Vietnamese people. That is, we respect our parents and grandparents. Below, we are filial to our brothers and sisters and have a life of mutual love in the family. If you can be like that in your family, then you can further help everyone else. Personally, when you are not good at family, then in society, you cannot help anyone.
After taking care of ourselves and our family, think about our Vietnamese Community for a bit. If possible, you can contribute a voice to our community. For the community to be free from social evils. Do not waste and make bad credit for the community. To at least go anywhere, you can be proud of being Vietnamese.
NL: How did this organization get started? Where did it originate?
HL: Tinh Xa Ngoc Chau was established in October, 2002. At first, it was difficult to start thousands of steps. The challenge is because no one knows us, but slowly the Vietnamese in Portland knews it, and it became easier. For example, if one person knows, then 10 people will know. Then 10 people know, 100 people will know. Currently, there are already many Buddhists coming to Ngoc Chau Pagoda.
NL: Why is this organization named Ngoc Chau?
HL: Because "Ngoc Chau" is to bring continence and fullness. The light shines everywhere, not limited to anywhere. So I wanted everyone's light to be lit up with a pure, good meditation.
NL: Are there any difficulties during this new commercial opening period? And how to solve the problem?
HL: The difficulty is that we do not know how to zone the temple properly and to make Ngoc Chau become a business zone. You will be able to work and not be bothered in business zones. At first, I didn't know, so I picked an area that was business but small, with no parking spaces. The challenge in America is to have parking spaces for everyone. On the Catholic side, it would be better because it's a State Church in America, so they know where to have parking. As for Buddhism, where we end up, we build the pagoda there regardless. If you accidentally set up a pagoda in the area without a parking space, you have to run on to move.
The second difficulty here is that it's quite cold. If you want to have a cozy active area, then at least it should be like the current Ngoc Chau temple. Therefore, when the first Ngoc Chau temple was established on Stark Street, it was very petite. Finally, by 2005, we had to move to the current area. Now there is parking space, there is also this lecture hall for the Buddhists to sit in here for more than a hundred people regardless of weather or wind.